Bevrijdingsconcert 'Bridge to Liberation': beleef het live mee
Dionne Stax uit Oss en oud-NOS-presentator Noraly Beyer vertellen het verhaal van 'Bridge to liberation'.
Er zijn ook persoonlijke verhalen over oorlog en vrede. Muziek is er van Sera, Jeangu Macrooy, April Darby and Phion. Introdans danst en spoken word is er van Jesse Laport.
De bevrijding van Brabant begon op zondag 17 september 1944 vanuit de lucht, met de grootste luchtlanding aller tijden. Market Garden was de codenaam.
Bombardementen
Brabanders waren die ochtend naar de kerk geweest zoals ze dat toen nog massaal deden. Rond het middaguur werden inwoners van Eindhoven en omgeving opgeschrikt door bombardementen op en rond het vliegveld. In grote delen van Brabant verscheen een indrukwekkende luchtarmada aan de hemel.
De vliegtuigen vervoerden duizenden Amerikaanse parachutisten. Die daalden af rond Son, St Oedenrode, Veghel, Eerde, Heeswijk-Dinther en Grave. Tot Nijmegen en Arnhem sprongen bevrijders boven bezet gebied. Daar kwamen vooral Britse en Poolse 'airbornes' in actie.
Vijand
Ze moesten de bruggen in handen krijgen. Zo kon een grondleger vanuit het zuiden bij Valkenswaard razendsnel oprukken naar Arnhem, daar de Rijn oversteken en het hart van nazi-Duitsland intrekken.
Met die massale en geconcentreerde aanval wilden de geallieerden de vijand verrassen en op de knieën dwingen, liefst nog voor de kerst van 1944.
Tegenslag
In de eerste uren leek er geen vuiltje aan de lucht, de verrassing was compleet. Maar in de flanken sloegen de Duitsers keihard terug. Bij Nederwetten was er zelfs een tankslag. Bij Veghel blokkeerde de vijand de corridor 24 uur lang. Dat zorgde er mede voor dat Market Garden ging haperen. De vaart was eruit.
Tot overmaat van ramp lagen er rond Arnhem twee Duitse pantserdivisies uit te rusten. Met tanks. De 'airbornes' kwamen uit de lucht, ze hadden daar geen tanks. De Duitsers joegen de bevrijders terug de Rijn over. De strijd liep uit op een bloedbad, Arnhem veranderde in een ruïne. De doorstoot kwam er niet.
Antwerpen
De geallieerden breidden daarna nog wel de corridor uit richting De Peel en Maas. In de maanden die volgden kreeg de haven van Antwerpen prioriteit.
Het grootste deel van Brabant werd in oktober 1944 bevrijd, op sommige plekken zoals Woensdrecht en Overloon ook met grote aantallen slachtoffers. De doorstoot naar het hart van Duitsland kwam pas na de winter.
Band of Brothers
Market Garden werd geschiedenis. In Engeland kent iedereen het verhaal van 'Arnhem'. Er kwamen boeken en films zoals 'Een brug te ver', die ook wel bekend werd als De Slag om Arnhem. En dan kwam er later nog een aflevering van Band of Brothers over de tegenaanvallen tussen Veghel en Son.
Langs de doorgaande weg -de corridor- van Valkenswaard tot Grave wemelt het van de monumenten die duidelijk aangeven dat Market Garden niet meer weg te denken is uit onze geschiedenis.
De uitzending 'Bridge to liberation' is vrijdagavond rechtstreeks te zien bij Omroep Brabant en op Brabant+ vanaf half negen.
Lees het hele bericht van Omroep Brabant »
